آموزش جامع کار با مولتی متر (اندازه گیری و تست قطعات)

دقیقاً مانند استتوسکوپ برای پزشکان و آچار برای مکانیک، مولتی متر یک ابزار بسیار ضروری برای مهندسانی است که علاقه مند به کار با الکترونیک هستند. شاید این اولین ابزاری باشد که به هنگام شروع به کشف چیز های مربوط به الکترونیک با آن آشنا می شویم.

در این مقاله ما یاد خواهیم گرفت که چگونه از یک مولتی متر دیجیتال استفاده کنیم و این وسیله چگونه به ما در الکترونیک کمک می کند، این یک مقاله بسیار اساسی است که شما را از کاربرد های مختلف یک مولتی متر به وسیله عکس ها و فیلم ها آگاه می کند. در پایان این مقاله شما یاد خواهید گرفت که چگونه ولتاژ را با مولتی متر اندازه گیری کنید، جریان DC را اندازه بگیرید، پیوستگی را اندازه بگیرید، مقاومت را اندازه بگیرید و همچنین بررسی کنید که آیا اجزای مختلفی مانند LED و دیود ها کار می‌کنند یا نه. این به نظر لیست بزرگی از کار هایی است که می توان با مولتی متر انجام داد.پس مطالب را بخوانید و من هم سعی می کنم این مقاله تا آنجا که ممکن است جالب باشد.

پیشنهاد میکنم مقاله مولتی متر چیست را بخوانید.

آموزش اندازه گیری ولتاژ با مولتی متر

به طور کلی دو ولتاژ متفاوت وجود دارد که می تواند توسط مولتی متر اندازه گیری شود. یکی ولتاژ DC و دیگری ولتاژ AC. اکثر دستگاه های الکترونیکی روی ولتاژ DC کار می کنند (اگر هم AC باشد به DC تبدیل می شود) و از این رو ولتاژ DC پارامتر اندازه گیری شده است.

مولتی متر ما می تواند ولتاژ AC و DC را اندازه گیری کند. بگذارید با ولتاژ DC شروع کنیم.

اندازه گیری ولتاژ DC با مولتی متر

قبل از شروع به اندازه گیری، باید دو مورد را در یک مولتی متر بررسی کرد. آنها عبارتند از: موقعیت پروب های آزمایش و انتخاب حالت یا محدوده تغییرات. به طور پیش فرض موقعیت پروب تست سیاه باید داخل سوراخ COM و پروب تست قرمز باید داخل سوراخ V باشد. این وضعیت فقط در صورت اندازه گیری جریان تغییر می کند.

بنابراین، برای اندازه گیری ولتاژ، پروب سیاه باید در سوراخ COM و پروب قرمز در سوراخ V باشد. حال باید حالت را با استفاده از تنظیم کننده دکمه در مرکز مولتی متر انتخاب کنیم. ما باید به دنبال نماد ولتاژ DC باشیم (همانطور که در تصویر زیر نشان داده شده است) و یک محدوده تغییرات را برای آن انتخاب کنیم. به طور پیش فرض محدوده تغییرات مانند200mV ، 2V ، 20V ، 200V و 600V خواهد بود. براساس سطح ولتاژی که قصد اندازه گیری آن را دارید می توانید محدوده تغییرات را انتخاب کنید. و اگر محدوده کمتری را انتخاب کردید نگران نباشید، همیشه می توانید آن را تغییر دهید.

به عنوان مثال اگر شما 35 ولت را اندازه گیری می کنید و اگر آن را در محدوده 20 ولت قرار دهید، می بینید که 1خوانده می شود، این به این معنی است که شما باید یک ولتاژ بالا را در این حالت مثلا 200 ولت انتخاب کنید. در تصویر زیر، من تنظیم کرده ام که ولتاژ DC را در محدوده 20 ولت بخواند.

هنگامی که وسیله را تنظیم کردیم، می توانیم پروب ها را روی ترمینال هایی که باید ولتاژ را روی آن ها اندازه بگیریم، قرار دهیم. پروب قرمز را در ترمینال مثبت و پروب سیاه را در ترمینال منفی قرار دهید و مقدار ولتاژ را بدست خواهید آورد. اگر جای سیم ها را معکوس کنید، باز هم همین مقدار را دریافت می کنید اما با علامت منفی خواهد بود، همیشه از پروب ها در قطبیت صحیح استفاده کنید تا از خطا جلوگیری کنید. هنگام اشکال زدایی از برنامه ها، می توانید ولتاژ یک باتری، آداپتور DC، شارژر تلفن و حتی افت ولتاژ را روی هر قطعه در یک مدار اندازه گیری کنید. فیلم زیر نحوه اندازه گیری ولتاژ DC با استفاده از مولتی متر را نشان می دهد.

اندازه گیری ولتاژ AC با مولتی متر

در حالی که ولتاژ AC خیلی کم با استفاده از مولتی متر دیجیتال اندازه گیری می شود، اما هنوز هم در جاهایی که شبکه برق AC دارند مهم است. برای اندازه گیری ولتاژ AC پروب قرمز را در سوراخ V و پروب سیاه را در سوراخ COM قرار دهید همانطور که در تصویر زیر نشان داده شده است. اکنون حالت را با استفاده از دکمه تنظیم کنید، باید آن را در نماد ولتاژ AC قرار دهیم (در تصویر زیر نشان داده شده است). معمولا ما دو ولتاژ برای ولتاژ AC خواهیم داشت، آن ها 200 ولت و 600 ولت هستند. بطور مثال برای اندازه گیری ولتاژ AC در هند که 220 ولت است، باید آن را در حالت 600 ولت قرار دهیم همانطور که در تصویر زیر نشان داده شده است.

فرآیند اندازه گیری دقیقاً مشابه اندازه گیری ولتاژ DC است، اما در اینجا ما هیچ قطبی نداریم زیرا با AC کار می کنیم. فیلم زیر نحوه اندازه گیری ولتاژ شبکه AC با استفاده از مولتی متر را نشان می دهد.

اندازه گیری جریان DC با مولتی متر

بسیاری از مولتی متر ها گزینه اندازه گیری جریان AC را ندارند، بنابراین ما فقط در مورد اندازه گیری جریان DC صحبت خواهیم کرد، اما اگر به دنبال ابزاری برای اندازه گیری جریان هستید. سعی نکنید جریان متناوب را با مولتی متر DC اندازه گیری کنید زیرا ممکن است به طور دائمی به وسیله شما آسیب برساند.

برای اندازه گیری جریان DC، پروب سیاه باید در سوراخ COM و پروب قرمز باید در سوراخ A قرار گیرد، همانطور که در تصویر زیر نشان داده شده است. این کار برای این انجام می شود که جریان باید همیشه به صورت سری اندازه گیری شود. همچنین توجه داشته باشید که بعضی از وسیله ها ممکن است دارای دو سوراخ A بر اساس محدوده باشند، بنابراین قبل از اتصال نماد را بخوانید. سپس می توانیم با چرخاندن دکمه به نماد جریان dc (در تصویر نشان داده شده) حالت را انتخاب کنیم. باز هم محدوده ای از 200 میکرو آمپر تا 10 آمپر داریم که می توانیم محدوده مورد نیاز را انتخاب کنیم. در تصویر زیر، وسیله ما تنظیم شده است که جریان DC را در 2mA بخواند. بنابراین من از همان سوراخ V استفاده می کنم. اما اگر جریان 10A باشد، باید سوراخ را عوض کنم.

همانطور که قبلاً گفته شد، جریان را می توان فقط به صورت سری با بار اندازه گیری کرد. بنابراین اگر می خواهید جریان کشیده شده از هر سیم را اندازه گیری کنید، باید سیم را جدا کرده و با قرار دادن یک پروب در یک انتها و دیگری در انتهای دیگر، این وسیله را به صورت سری قرار دهید. فیلم زیر نحوه اندازه گیری جریان جاری شده از یک سیم را که LED را تغذیه می کند نشان می دهد.

اندازه گیری جریان AC

1. پروب ها را به سوراخ های مربوطه متصل کنید: پروب سیاه به “COM” و پروب قرمز را به سوراخ “VΩ” وصل کنید.
2. حالت مولتی متر را به علامت جریان AC (حرف A با علامت ~ بالای آن) بچرخانید.
3. پروب ها را به دو انتهای مدار وصل کنید.
4. نتیجه را بر روی صفحه بخوانید.

بررسی پیوستگی با مولتی متر

یکی دیگر از ویژگی های مهم و مفید یک مولتی متر بررسی پیوستگی است. این یک ابزار نجات دهنده است که به رفع عیب ها از وسایل الکترونیکی کمک می کند، چه PCB شما جدید باشد و چه یک اتصال ساده با مدار، می توانید با استفاده از ابزار پیوستگی ارتباطی بین دو ترمینال برقرار کنید. همچنین می توان سیم قطع شده را تشخیص داد.

برای بررسی پیوستگی هر سیم یا مدار، پروب سیاه را در سوراخ COM و پروب قرمز را در سوراخV قرار دهید، سپس دکمه را به سمت نماد پیوستگی بچرخانید (همانطور که در تصویر زیر نشان داده شده است). برای بررسی پیوستگی بین ترمینال ها که ترمینال A و ترمینال B نام دارند، یک پروب (هر کدام از پروب ها که باشد فرقی نمی کند) را روی ترمینال A و دیگری را روی ترمینال B قرار دهید. صدای “بوق” ایجاد می‌شود. در صورت عدم اتصال، صدای بوق را دریافت نمی کنید.

فیلم زیر نحوه بررسی پیوستگی در مدار ها و نحوه تشخیص اتصالات خراب را نشان می دهد.

اندازه گیری مقاومت با مولتی متر

یکی از اجزای قابل استفاده در الکترونیک مقاومت ها هستند. طیف گسترده ای از مقاومت ها بر اساس درجه قدرت و مقدار مقاومت آن ها در دسترس است، مقدار هر مقاومت با کمک کد رنگ ذکر خواهد شد. یادگیری نحوه خواندن مقدار مقاومت با استفاده از کد رنگ مهم است، اما ممکن است موارد خاصی وجود داشته باشد که خواندن رنگ سخت است. در این موارد می توانیم با استفاده از مولتی متر مقدار مقاومت را به راحتی بخوانیم.

برای اندازه گیری مقاومت با مولتی متر باید مطمئن‌ شوید که پروب سیاه در سوراخ COM و پروب قرمز داخل سوراخ V قرار دارد. اکنون، دکمه را به سمت نماد مقاومت بچرخانید. بازهم محدوده ای از 200Ω تا 2MΩ داریم، یکی را که می خواهید انتخاب کنید، در اینجا در تصویر زیر، من آن را روی مقدار 20k قرار می دهم. شما همیشه می توانید محدوده های مختلف را امتحان کنید تا محدوده مناسب با مقاومت خود را بدست آورید.

فیلم زیر نشان می دهد که چگونه می توانیم مقدار مقاومت را با استفاده از مولتی متر اندازه گیری کنیم. مقدار اندازه گیری شده دقیق نخواهد بود. این فقط می تواند به عنوان یک تقریب استفاده شود. همچنین اگر مقاومت درون مدار قرار گرفته باشد، نباید مقاومت را با استفاده از مولتی متر اندازه گیری کنیم، زیرا مقادیر غلطی را نشان می دهد.

بررسی قطعات با استفاده از حالت دیود

حالت جالب دیگر در مولتی متر، حالت دیود است. تا به حال به این فکر کرده اید که آیا LED یا دیود موجود در مدار شما در شرایط کار است و درست‌‌ کار می‌کند یا اینکه چراغ LED شما هنگام روشن شدن چه رنگی می تواند داشته باشد! دیگر فکر نکنید مولتی متر خود را در حالت دیود قرار دهید و در کمترین زمان آن را بررسی کنید. شما قطبیت LED خود را بررسی می کنید و حتی برای بررسی عملکرد آن باعث روشن شدن آن می شوید.

برای استفاده از حالت دیود، اطمینان حاصل کنید که پروب سیاه شما در سوراخ COM و پروب قرمز در سوراخ V قرار دارد. همانطور که در تصویر زیر نشان داده شده است، دکمه تنظیم کننده را روی نماد دیود تنظیم کنید. اکنون پروب قرمز را بر روی آند و پروب سیاه را روی کاتد LED قرار دهید. اینکار باید باعث روشن شدن LED شود. این کار به این دلیل انجام می شود که LED نیز نوعی دیود هست، اگر قطبی را معکوس کنید، LED نمی درخشد. برای بررسی عملکرد دیود نیز به همین ترتیب می‌توان استفاده کرد.

فیلم زیر نشان می دهد که چگونه می توانیم از حالت دیود برای بررسی وضعیت کارایی LED و دیود استفاده کنیم. مجدداً این روش توصیه نمی شود که اجزا در مدار باشند زیرا اتصالات موجود ممکن است نتیجه اشتباهی را ایجاد کنند.

تست دیود با مولتی متر

1. پروب ها را به سوراخ های مربوطه متصل کنید: پروب سیاه به “COM” و پروب قرمز را به سوراخ یا ترمینال با علامت دیود وصل کنید.

2. منبع تغذیه را خاموش کنید.

3. حالت مولتی متر را به حالت دیود بچرخانید.

4. کاتد و آند دیود را تعیین کنید. پروب قرمز را به آند و پروب سیاه را به کاتد وصل کنید.

5. مقدار روی نمایشگر مولتی متر را بخوانید. اگر مقدار بین 0.5 تا 0.8 ولت باشد، دیود سالم است. در غیر این صورت، اینطور نیست.

6. پروب سیاه را تغییر بدهید و بخوانید.

7. نمایشگر را روی مولتی متر بخوانید. اگر مقدارصفر باشد، دیود سالم است. در غیر این صورت، اینطور نیست.

تست ترانزیستور با مولتی متر

1. پروب ها را به سوراخ های مربوطه متصل کنید: پروب سیاه به “COM” و پروب قرمز را به سوراخ یا ترمینال با علامت دیود متصل کنید.

2. حالت مولتی متر را به حالت دیود بچرخانید.

3. گیره ها را به هر دو انتهای فلزی دو پروب وصل کنید.

4. تعیین کنید که کدام یک از پایه های ترانزیستور، کلکتور، بیس و امیتر است.

5. پروب های گیره ای را به پایه های ترانزیستور متصل کنید: پروب سیاه به بیس ترانزیستور و پروب قرمز به امیتر وصل کنید.

6. نمایشگر روی مولتی متر را بخوانید و مقدار را یادداشت کنید.

7. پروب قرمز را از امیتر جدا کرده و به کلکتور متصل کنید.

8. مقدار در صفحه نمایش مولتی متر باید همان چیزی باشد که پروب قرمز در امیتر داشت.

9. پروب سیاه را از بیس بردارید.

10. پروب قرمز را به سمت بیس وصل کنید.

11. پروب سیاه را به امیتر وصل کنید. مقدار نمایش داده شده را یادداشت کنید.

12. پروب سیاه را به کلکتور وصل کنید. مقدار نمایش داده شده را یادداشت کنید.

13. اگر هر دو نتیجه قبلی (هنگامی که پروب سیاه در بیس قرار دارد) بالاتر از نتیجه های فعلی است (هنگامی که پروب قرمز در بیس قرار دارد)، ترانزیستور درست است.

14. اگر هر دو نتیجه قبلی کمتر از نتیجه فعلی باشد، ترانزیستور درست است.

15. اگر هر دو مرحله 13 و 14 نباشد، ترانزیستور خراب است.

اندازه گیری ظرفیت خازن

1. حالت مولتی متر را به حالت ظرفیت بچرخانید (با نماد خازن).

2. پروب ها را به انتهای خازن متصل کنید.

3. اگر قطبی است، سمت مثبت و منفی را تعیین کنید.

4. نتیجه را بر روی صفحه بخوانید.