آموزش لحیم کاری (یادگیری لحیم کاری با هویه)
محتویات
یادگیری لحیم کاری و دانستن روش های صحیح لحیم کاری یک مهارت مهم برای مهندسان الکترونیک به شمار میرود. در این مقاله ما به طور کامل لحیم کاری را آموزش میدهیم. برای ساخت اکثر پروژه های الکترونیک شما باید بدانید که چطور و با چه روشی لحیم کاری را انجام دهید.
در ابتدا ابزار لحیم کاری را معرفی میکنیم و سپس لحیم کاری را آموزش میدهیم.
لحیم کاری چیست؟
اگر هر دستگاه الکترونیکی را باز کنید، مشاهده میکنید که قطعات با استفاده از تکنیکی به نام لحیم کاری به هم متصل شده اند. لحیم کاری فرآیند اتصال دو یا چند قطعه الکترونیکی به یکدیگر از طریق ذوب شدن لحیم در اطراف محل اتصال است. لحیم یک آلیاژ فلز است و با گرما ذوب میشود و با خنک شدن، جامد میشود و پیوند الکتریکی شدیدی را بین قطعات ایجاد میکند. لحیم باعث اتصال دائمی میشود اما میوانید با ابزار های جداکننده، لحیم را حذف کنید و دو قطعه یا سیم را از هم جدا کنید. نحوه لحیم کاری و حذف لحیم به طور کامل در ادامه توضیح داده میشود.
ابزار لحیم کاری
برای شروع لحیم کاری شما به ابزار زیادی نیاز ندارید. لازم است که با ابزار لحیم کاری آشنا باشید و ما در ادامه ابزار مورد نیاز برای لحیم کاری را به صورت مختصر معرفی میکنیم.
برای خرید محصولات و ابزار لحیم کاری و هویه کلیک کنید
هویه
هویه ابزاری دستی است که به برق شهری متصل میشود. این ابزار برق را به انرژی گرمایی تبدیل میکنید و حرارت بسیار زیادی را بوجود می آورد. این حرارت در نوک هویه برای ذوب کردن سیم لحیم در اطراف محل اتصال استفاده میشود. هویه مهم ترین ابزار برای لحیم کاری است. هویه ها انواع مختلفی دارند و از نظر نوع نوک، گرما، ظاهر و … با یکدیگر تفاوت دارند. برای افراد مبتدی توصیه میشود از هویه های 15 تا 30 وات استفاده کنند. هرچقدر وات (توان) یک هویه بیشتر باشد، بیشتر داغ میشود.
جهت کسب اطلاعات بیشتر، مقاله هویه چیست را بخوانید.
هنگام لحیم کاری با هویه بسیار مواظب باشید زیرا گرمای هویه بسیار بالا است و ممکن است به دست، وسایل اطراف (در صورت برخورد) آسیب برساند.
در انتهای بیشتر هویه ها یک قسمت قابل تعویض وجود دارد که به عنوان نوک لحیم کاری شناخته می شود. این نوک تنوع بسیاری دارد و در اشکال و اندازه های بسیار متنوعی وجود دارد. هر نوک برای یک هدف خاص استفاده می شود و یک مزیت مشخص نسبت به دیگری دارد. رایج ترین نوک هایی که در پروژه های الکترونیکی استفاده خواهید کرد نوک مخروطی و نوک اسکنه است.
نوک مخروطی: به دلیل نازک بودن، در لحیم کاری الکترونیک دقیق استفاده می شود. همچنین قادر است گرما را به مناطق کوچکتر منتقل کند بدون اینکه بر محیط اطراف تأثیر بگذارد.
نوک اسکنه: این نوک به دلیل تخت و پهن بودن برای اجزای بزرگتر مناسب است.
اسفنج برنجی یا معمولی
از اسفنج ها برای از بین بردن اکسیداسیون تشکیل شده در حین لحیم کاری بر روی هویه استفاده میشود. نوک هویه به دلیل اکسیداسیون، سیاه میشود و لایه ای روی نوک تشکیل میدهد که باعث میشود لحیم کاری به درستی انجام نشود. بنابراین بهتر است بعد از هر دفعه لحیم کاری، یک بار نوک هویه را تمیز کنید. تمیز کردن نوک هویه با اسفنج های معمولی یا اسفنج های برنجی (سیمی) انجام میشود.
پایه هویه
استند هویه (پایه هویه) یک قسمت مهم در لحیم کاری است و بسیار مفید است. این پایه به شما کمک میکند تا هویه خود را در جایی مناسب قرار بدهید و باعث میشود گرمای هویه به جایی آسیب نرساند.
لحیم (سیم لحیم)
لحیم یک ماده آلیاژی فلزی است که برای ایجاد پیوند دائمی بین قطعات الکتریکی ذوب می شود. سیم لحیم در دو نوع سربی و بدون سرب وجود دارد که قطر آنها معمولا 0.32″ و 0.62″ است. درون سیم لحیم ماده ای وجود دارد که به عنوان شار شناخته می شود و به بهبود تماس الکتریکی و مقاومت مکانیکی آن کمک می کند.
برای لحیم کاری الکترونیکی متداول ترین نوع، بدون سرب است. این نوع لحیم معمولا از آلیاژ قلع / مس تشکیل شده است. همچنین می توانید از لحیم هسته رزین سرب 60/40 (60٪ قلع ، 40٪ سرب) استفاده کنید اما به دلیل مشکلات بهداشتی از محبوبیت کمتری برخوردار است. اگر از لحیم سرب استفاده می کنید ، اطمینان حاصل کنید که تهویه مناسب دارید و پس از استفاده دست های خود را می شوید.
هنگام خرید لحیم ، اطمینان حاصل کنید که از لحیم با هسته اسید استفاده نکنید زیرا این امر به مدار ها و اجزای شما آسیب می رساند. لحیم اسیدی در فروشگاه های بهسازی منازل فروخته می شود و عمدتا برای لوله کشی و فلزکاری استفاده می شود.
همانطور که قبلا ذکر شد، سیم لحیم در چند قطر متفاوت وجود دارد. قطر ضخیم تر لحیم کاری (0.62″) برای لحیم سریعتر اتصالات بزرگ مناسب است اما می تواند لحیم کاری اتصالات کوچکتر را دشوار کند. به همین دلیل ، همیشه ایده خوبی است که برای پروژه های مختلف خود هر دو اندازه را در دست داشته باشید.
نکته قبل از شروع لحیم کاری
قبل از شروع لحیم کاری ، باید لحیم کاری لحیم کاری خود را با لحیم کاری نوک لحیم کاری انجام دهید. این فرآیند به بهبود انتقال گرما از آهن به کالایی که لحیم می کنید کمک می کند. قلع و قمع همچنین به محافظت از نوک و کاهش سایش کمک می کند.
مرحله 1: ابتدا اطمینان حاصل کنید که نوک هویه به طور صحیح به هویه متصل است.
مرحله 2: هویه خود را روشن کرده و بگذارید تا گرم شود.
مرحله 3: نوک هویه را با اسفنج پاک کنید تا تمیز شود.
مرحله 4: سیم لحیم را در یک دست و با دست دیگر هویه را بگیرید. سیم لحیم را به نوک هویه بزنید و مطمئن شوید که لحیم ذوب میشود.
باید نوک هویه خود را قبل و بعد از هر باز لحیم کاری قلع بزنید تا عمر آن افزایش یابد. در نهایت ، هر نوک فرسوده می شود و هنگامی که آسیب میبیند یا سوراخ می شود ، باید جایگزین شود.
آموزش لحیم کاری مرحله به مرحله
برای توضیح بهتر نحوه لحیم کاری، ما می خواهیم یک LED را به یک مدار لحیم کنیم.
مرحله 1: نصب قطعه – با وارد کردن پایه های LED به سوراخ های مدار شروع کنید. صفحه را به سمت بالا بچرخانید و پایه ها را با زاویه 45 درجه به سمت بیرون خم کنید. این به قطعه کمک می کند تا ارتباط بهتری با پد مسی داشته و از ریزش آن هنگام لحیم کاری جلوگیری کند.
مرحله 2: گرم کردن محل اتصال – هویه خود را روشن کنید. در این مرحله ، با نوک هویه محل اتصال در مدار را لمس کنید (به مدت کوتاه).
مرحله 3: سیم لحیم را روی محل اتصال قرار دهید – نگه داشتن هویه روی محل اتصال را ادامه دهید. در سپس سیم لحیم را به محل اتصال، متصل کنید. (سیم لحیم را مستقیما به نوک هویه نچسبانید). به اندازه مناسب لحیم را به محل اتصال اضافه کنید. کم یا زیاد بودن لحیم باعث کم شدن دوام اتصال میشود.
مرحله 4: پایه ها را جدا کنید – صبر کنید تا لحیم به طور طبیعی خنک شود. به قسمت لحیم ضربه نزنید زیرا باعث کم دوام شدن اتصال میشود. بعد از خنک شدن، با سیم چین پایه های اضافه را حذف کنید.
آموزش لحیم کردن سیم ها
حالا میخواهیم یاد بگیریم که چطور سیم ها را به هم لحیم کنیم. روکش سیم ها را به اندازه مناسب جدا کنید. اگر سیم شما رشته ای است، رشته ها را با انگشت خود بچرخانید تا رشته ها کامل به هم متصل شوند.
اطمینان حاصل کنید که هویه شما کاملا گرم شده است و سپس با نوک هویه، انتهای بدون روکش سیم ها را لمس کنید (به مدت کوتاه)
حالا سیم لحیم را به سیم بچسبانید و با هویه، لحیم را به انتهای بدون روکش سیم بچسبانید.
در نهایت دو سیم را که از قلع پوشیده شده اند، به هم بچسبانید و با هویه لحیم روی آن ها را ذوب کنید. این کار باعث میشود هر دو سیم به هم متصل شوند.
حذف لحیم از محل اتصال
همانطور که اتصال دو قطعه با استفاده از لحیم کاری آسان است، حذف کردن این اتصال هم آسان است. برای حذف لحیم شما میتوانید از قلع کش استفاده کنید. با فشردن اهرم این دستگاه، هوا از محفظه آن خارج میشود. نوک قلع کش را نزدیک به محل اتصال کنید، با هویه لحیم را گرم کنید و با ذوب شدن لحیم در محل اتصال، دکمه قلع کش را فشار دهید. فشردن دکمه یک فشار هوای منفی ایجاد میکند و لحیم ذوب شده را از مدار جدا و به درون محفظه میکشد.
ایمنی در حین لحیم کاری
اکنون که دانستید چه ابزار و موادی مورد نیاز است ، وقت آن است که به طور خلاصه راه های ایمن ماندن هنگام لحیم کاری را یاد بگیرید.
- مهم ترین وسیله برای امنیت در حین لحیم کاری، استفاده از پایه هویه است. این پایه از سوختگی و آسیب های جانی و مالی جلوگیری میکند.
- شما میتوانید از محافظ چشم (عینک های محافظ) برای لحیم کاری استفاده کنید. این عینک ها از برخورد دود حاصل از لحیم کاری به چشم ها جلوگیری میکنند و در نهایت از آسیب دیدن چشک جلوگیری میکنند.
- برای جلوگیری از آسیب های ریوی بهتر است همیشه از تهویه مناسب برای محل لحیم کاری استفاده کنید.
لحیم کاری با هویه چگونه است؟
بسیار ساده کافی است سیم قلع، هویه و مکان مورد نظر را به هم بچسبانید.
لحیم کاری یک مهارت حرفه ای است؟
اگر بخواهید در سطح تجاری فعالیت کنید بله حرفه ای است اما شما میتوانید با چند دقیقه تمرین پروژه های خودتان را انجام بدهید.
سلام
میخوام سیم رو نئون لحیم کنم مس زیر نئون ذوب میشه ولی قلع خوب ذوب نمیشه لحیم بخوره ش
سلام اطلاعات شما برای من خیلی مفید بود استفاده کردیم
سلام عزیز
خوشحالم که این مقاله برای شما مفید بوده است.
سلام
در لحیم کردن باید اول سیم لحیم را به روغن آغشته کنیم یا محلی که میخواهد لحیم شود؟ ؟
سلام عزیز
استفاده از روغن لحیم اجباری نیست اما بهتر هست.
سلام خیلی ممنون بابت آموزش عالیتون
من میخوام سیم های نازک هدفون و شارژر رو لحیم کنم ولی این لحیم به اونا نمیچسبد مشکل از کجاست ممنون
سلام وقت بخیر
سیم های هدفون دارای یک پوشش لعابی هستند، ابتدا با شعله ملایم آن را بسوزانید سپس اقدام به لحیم کنید.
سلام ممنون از اطلاعات مفید ارایه شده
من همیشه با لحیم کاری مشکل داشتم اما از وقتی که به جای روغن لحیم از آب لحیم کاری بیلگین استفاده می کنم خیلی راحتر کارم پیش میره هم خوب جوش میخوره هم محکمه
ممنون از شما
سلام عزیز
بسیار عالی
سلام ممنونم از آموزش شما،آیادر استفاده از هویه ساده پس از گرم شدن آن را از برق جدا کنیم یا تا آخر کار هویه به پریز وصل باشد .
سلام عزیز
تا آخر کار باید متصل باشه وگرنه زود سرد میشه
سلام جناب من هدفونم سیمش قطع شده و نمیدونم کدوم سیم رو لحم کنم به مدار میتونید کمکم کنید؟
سلام عزیز
توضیحات پایه های جک هدفون رو در گوگل سرچ کنید
سلا وقت بخیر
مطلبتون کامل و جامع بود مخصوصا برای من که مبتدی بودم خیلی کاربردی بود سپاسگزارم
سلام عزیز، خوشحالم که براتون مفید بوده
سلام جناب استاد این چیزهایی که گفتی همه میدونن بگو چطور لحیم کنیم که راحت بچسبه و سیم لحیم گرد بصورت ساچمه نشه و نتونیم لحیم کنیم اینکه سیم لخت کن دوسربهم بچسبان هویه داع کن ننه کلان من میدونه
سلام ممنون بابت مطالبتون خیلی به من کمک کرد تا با هویه کار کنم.
سلام عزیز، خوشحالم که این مطلب برای شما مفید بوده
سلام استاد ببخشید یه سوال داشتم هوییه تازه گرفتم برای استفاده
معمولی داخل خونه ولی خیلی بد کار میکنه نمیدونم یا من بلد نیستم یا یکی از عجزاع لحیم کاری مشکل داره سیم لحیم خیلی بد وایمیسته روقسمت داغ دستگاه وبدتر از این خیلی بد روی جایی که میخای قلع اب شده رو بزاری مشکل از چیه به نظر شما ؟
ممنون میشم کمکی در مورد رفع این مشکل به بنده بکنید
با عرض سلام و ادب و خسته نباشید بنده در حد کارهای تزیینی کار انجام می دهم فقط با ال ای دی ها کار می کنم در حد حرفه ای نمی خواهم یاد بگیرم از شما استاد تقاضا دارم بنده رو راهنمایی فرمایید .
سلام عزیز، برای استفاده معمولی همین آموزش کافی هست.
این آموزش خیلی مبتدی است .
اگر تو به این میگی حرفه ای به حرفه ای چی میگی؟!!
سلام، خیلی ممنون بابت این مطلب کار بردی.
میخواستم بپرسم اگر پایه LED به مدت طولانی با هویه در تماس باشه (به شکلی که سر LED تغییر دما داشته باشه) باعث سوختگی LED میشه؟
سلام جناب، خوشحالم که براتون مفید واقع شده، اگر تغییر دما به حد زیادی باشه بله میتونه به LED آسیب بزنه (به نوع ال ای دی هم بستگی داره).
سلام
ممنون از مطالب خوب و کاربردیترین
میخواهم تعمیرات الکترونیک یاد بگیرم
ممنون میشم راهنمایی بفرمایید