آموزش کامل اتوماسیون صنعتی با نرم افزار Citect SCADA

سلام. آموزش کامل نرم افزار Citect SCADA را آماده کردیم. این نرم افزار برای اتوماسیون و مانیتورینگ سیستم های صنعتی استفاده میشود.

آموزش کامل نرم افزار Citect SCADA

در این مطلب از سایت آیرنکس ما نرم افزار Citect SCADA که سایتکت اسکادا خوانده میشود را آموزش میدهیم. این مطلب به مراتب بروز خواهد شد. در این انتهای این آموزش شما به راحتی قادر خواهید بود برای سیستم های مختلف اتوماسیون و مانیتورینگ صنعتی پروژه های مختلف بسازید. همچنین هر سوالی که دارید را در انتهای این صفحه در بخش نظرات بپرسید تا پاسخ داده شود. در این آموزش فرض شده است که شما نرم افزار Citect Scada را نصب کرده اید. در انتهای آموزش جزوه کامل در دسترس شما قرار میگیرد.

در نهایت چه مسائلی را یاد میگیریم ؟

فقط تا بخش 22 صفحه گرافیکی حرفه ای را مانند تصویر زیر راه اندازی میکنیم !!! لازم به ذکر است این آموزش 36 بخش دارد.

در صفحه گرافیکی خود سرعت پمپ را با حرکت اسلایدر تنظیم میکنیم. حالت پمپ را میتوانیم بین خودکار و دستی سوئیچ کنیم. در صورت روشن بودن پمپ رنگ لوله سبز خواهد شد. و نکات بسیار زیاد و مهم دیگر که شما در انتهای این آموزش فرا میگیرید.

در این آموزش با موارد زیر آشنا میشوید :

1. ایجاد یک پروژه جدید
2. پیکربندی یک دستگاه I/O
3. پیکربندی کلاستر ها (Clusters)
4. پیکربندی برچسب ها (Tags)
5. ایجاد یک صفحه گرافیکی
6. ایجاد یک صفحه و یک صفحه
7. تنظیمات Grid در Citect
8. پیکربندی دکمه ها
9. قرار دادن نماد ها
10. تراز کردن اشیا
11. قالب بندی اشیا با مستطیل
12. تست صفحه گرافیکی
13. تنظیم Computer Wizard
14. اجرای صفحات گرافیکی
15. آموزش های پیشرفته یک صفحه گرافیکی
16. استفاده از شاخص های آنالوگ و کنترل ها
17. استفاده از متن ها
18. ایجاد رنگ های مختلف
19. پیکربندی اعداد
20. پیکربندی چهار گوش های سه بعدی
21. پیکربندی پمپ و لوله کشی
22. تنظیم رنگ های واقعی
23. دسترسی به هشدار ها روند نمایش صفحه ها
24. پیکربندی هشدار ها
25. پیکربندی روند ها (Trends)
26. پیکربندی امنیتی
27. استفاده از Find و Replace
28. اجرای پروژه Runtime
29. روند ها در Runtime
30. تحلیل در Runtime
31. ابزار های مدیریتی Administrative
32. پیکربندی منو
33. اشکال زدایی برچسب
34. بکاپ گیری از پروژه
35. بازگردانی پروژه
36. عیب یابی

شروع کنید !

1. ایجاد یک پروژه جدید در Citect SCADA

در این قسمت ایجاد یک فولدر پروژه را به طور کامل توضیح میدهیم. ابتدا نرم افزار Citect SCADA را باز کنید. سپس روی Citect Explorer کلیک کنید. در نوار ابزار مانند تصویر زیر روی New Project  کلیک کنید.

پنجره ای باز میشود و در باکس Name نام دلخواه خود را وارد کنید ما از کلمه Tutorial استفاده میکنیم. همچنین در باکس description میتوانید توضیحاتی برای پروژه جدید بنویسید. سپس روی OK  کلیک کنید.

2. پیکربندی یک دستگاه I/O در نرم افزار Citect اسکادا

اطمینان حاصل کنید که پروژه مورد نظر در لیست سمت چپ انتخاب شده است. سپس مانند تصویر زیر روی فولدر Communications کلیک کنید.

سپس روی Express I/O Device Setup دوبار کلیک کنید.

در پنجره Express Communications Wizard سه بار روی Next کلیک کنید.

و در پنجره زیر روی Disk I/O Device کلیک کنید و سپس Next را بزنید.

در پنجره ی زیر روی Citect Generic Protocol کلیک کنید.

در دو پنجره بعد نیز فقط روی Next و Finish کلیک کنید.

3. آموزش پیکربندی کلاستر ها (Cluster) در Citect SCADA

کلاستر در معنای لغوی یعنی گروه و خوشه. کلاستر ها تعریف میکنند که پردازش های سرور مثل ( ارتباطات I/O ، گزارشات اطلاعات ، هشدار ها و…) کجا اجرا میشوند و فرآیند های مختلف سرور چگونه با هم تعامل دارند. همه سیستم های CitectSCADA باید حداقل یک تعریف کلاستر داشته باشند و ما باید سرور IO جدید خود را به یک کلاستر اختصاص دهیم.

اگر ویرایشگر پروژه را نمیبینید ، از کلید میانبر Alt+Tab استفاده کنید تا ظاهر شود.

سپس روی زبانه Servers و سپس روی Cluster کلیک کنید.

فرمی باز میشود مانند تصویر زیر و شما باید یک کلاستر را تعریف کنید. ما در اینجا نام آن را MyCluster قرار میدهیم. و در صورت نیاز میتوانید به آن توضیحات نیز اضافه کنید. سپس روی Add کلیک کنید.

پنجره کلاستر ها را ببندید و دوباره روی زبانه Servers کلیک کنید و Network Adresses را انتخاب کنید.

در پنجره ای که باز میشود نام را وارد کنید، ما از MyAdresses استفاده کرده ایم. و در باکس پایین آن آدرس سرور را 127.0.0.1 وارد میکنیم و در صورت نیاز نیز متنی را در باکس Comment مینویسیم. سپس روی دکمه Add کلیک میکنیم. سپس فرم را میبندیم.

این کار آدرس LoopBack TCP/IP را به سیستم اختصاص میدهد.

آموزش Citect SCADA مانیتورینگ نرم افزار اتوماسیون صنعتی

اختصاص دادن Cluster و آدرس شبکه به سرور IO در نرم افزار Citect SCADA

در آخر ما باید یک کلاستر و یک آدرس شبکه را در نرم افزار اتوماسیون صنعتی سیتکت اسکادا به سرور IO اختصاص دهیم. برای اینکار روی زبانه Server بروید و سپس I/O Servers  را انتخاب کنید.

پنجره ای باز میشود و شما باید روی دکمه باز شدن منو کلیک کنید و MyCluster را انتخاب کنید (با توجه به نامی که قبلا انتخاب کرده اید میتواند متفاوت باشد).   سپس نامی برای سرور انتخاب کنید و دوباره در منوی بازشونده MyAdress را انتخاب کنید که این هم میتواند با توجه با نام انتخابی شما در مراحل قبل متفاوت باشد. باکس Port و Peer Port را خالی بگذارید و در صورت نیاز میتوانید باکس Comment را پر کنید.

هنگامی که تعریف IO Server موجود باشد شما باید روی دکمه Replace کلیک کنید. در این مواقع استفاده از دکمه Add ما دو تعریف برای یک سرور IO داریم.

باید این کار ها را برای وظایف اصلی سرویس مثل هشدار ، گزارش دهی ، Trend  و… نیز تکرار کنیم. هر کدام از آن ها را از فهرست منوی سرور ها انتخاب کنید و مانند شکل زیر آن ها را تنظیم کنید.

با انجام تصویر بالا، تعریف میکنیم که فرآیند هشدار سرور در کامپیوتر با آدرس MyAddress TCP/IP اجرا شود. نام سرور یعنی MyServer توسط کاربران استفاده میشود تا به سرور متصل شوند و اطلاعات هشدار را مشاهده کنند.

حالا ما تنظیمات سرور خود را تمام کرده ایم و آماده این تا برچسب ها (Tags) را تعریف کنیم تا به PLC ما متصل شوند.

4. آموزش تنظیم برچسب های متغیر (Tags) در مانیتورینگ صنعتی

برچسب های متغیر یکی از قسمت های اساسی برای پروژه های Citect SCADA  هستند. برچسب ها ارتباط بین وضعیت ها ، دستورات اپراتور و دنیای واقعی را برقرار میکنند. ما سه برچسب را ایجاد خواهیم کرد نمایش پمپ خود ، یک وضعیت Run/Stop ، یک برچسب کنترل دستی/خودکار و یک برچسب کنترل سرعت.

نکته بسیار مهم : هیچگاه دکمه Enter را قبل از پر کردن فیلد های لازم فشار ندهید. اگر این کار را کنید یک رکورد جدید به پروژه اضافه میشود که تکراری است و میتواند باعث ایجاد شکست در پروژه شود. بهتر است از دکمه Add به جای کلیدEnter  استفاده کنید. همچنین در صورتی که به اشتباه رو دکمه Delete کلیک کنید ، با دوباره فشردن کلید Delete میتوانید آن را بازگردانید.

در لیست پروژه ها در سمت چپ روی Tags کلیک کنید. سپس روی Variable Tags دوبار کلیک کنید.

این کار ویرایشگر پروژه را به پیش زمینه میبرد و دیالوگ برچسب های متغیر را نمایش میدهد. اگر نمایش داده نمیشود از کلید Alt+Tab استفاده کنید.

ویرایشگر پروژه (Project Editor) در کل برای ویرایش دیتابیس استفاده میشود. برچسب های متغیر هر کدام در دیتابیس یک رکورد دارد که شما تعریف میکنید. هر برچسب دارای چند زمینه است (مثل متغیر ، نوع داده ، آدرس و …). شما میتوانید شماره رکورد را در پایین سمت چپ ببینید.

توجه داشته باشید در جایی که یک منوی بازشونده وجود دارد باید مقداری را انتخاب کنید. در صورتی که آن را انتخاب نکنید ممکن است باعث ایجاد خطاهای کامپایل شود.

مثال برای ایجاد سه برچسب متغیر در نرم افزار Citect SCADA

در اینجا سه برچسب را مطابق شکل های زیر پیکربندی میکنیم. از کلید اینتر یا دکمه Add استفاده کنید. برای حرکت بین قسمت ها از کلید Tabو ماوس استفاده کنید.

برای انجام اصلاحات بعد از فشردن کلید Add ، شما میتوانید بروید به برچسب یا رکورد با استفاده از اسکرول بار در سمت راست و پس از انجام تغییرات روی Replace کلیک کنید.

به تصاویر دقت کنید به شما نشان میدهند کجا باید کلیک کنید و کجا باید تایپ کنید.

وقتی که کارتان تمام شد، از اسکرول بار سمت راست صفحه استفاده کنید و تا هر تگ و رکورد را چک کنید که به طور صحیح وارد شده اند.در پایان چک کنید که تعداد برچسب ها (رکورد ها) = 3 باشد.

5. ایجاد یک صفحه گرافیکی در Citect SCADA

با خواندن این بخش می آموزید چطور یک صفحه گرافیکی مانند تصویر زیر بسازید :

این صفحه تعدادی از دکمه ها را در بر میگیرد که به اپراتور اجازه میدهد که پمپ را کنترل کند و همانطور که مشاهده میشود با استفاده از یک اسلایدر سرعت پمپ را کنترل کند. سمت زیاد و کم اسلاید سرعت پمپ با رنگ سبز و قرمز مشخص شده است.دکمه ها نیز برای تغییر مُد و عملکرد پمپ استفاده میشوند.

6.آموزش ایجاد یک صفحه و یک صفحه گرافیکی

با کلیک روی آیکون Graphics builderبه حالت ساخت گرافیک بروید.

و سپس روی دکمه New Page  کلیک کنید.

سپس روی دکمه Page کلیک کنید.

پنجره Use Template باز میشود. اطمینان حاصل کنید که در باکس استایل ، Standard انتخاب شده است. سپس روی Normal دو بار کلیک کنید. (همچنین میتوانید یک بار روی Normal کلیک کنید و سپس روی دکمه OK بزنید.)

ما از الگو های داخلی (built-in templates) برای شروع به کار در صفحه جدید استفاده میکنیم. دکمه های ناوبری (navigation buttons)  پیکربندی برای شما پیکربندی شده اند و استفاده از الگو ها کمک میکند به ظاهر زیبا و حس خوب پروژه شما.

با استفاده از ToolBox  که در تصویر بالا نشان داده شده است میتوانید صفحه خود را طراحی کنید و میتوانید مکان آن را در صفحه تغییر دهید. همچنین در صورتی که نمایش داده نمیشود کلید F3 را بزنید یا از زبانه View آن را انتخاب کنید.

قالب ها تقریبا به شکل زمان Runtime نمایش داده میشود. ###.## مقادیر داینامیک را نشان میدهد که در زمان اجرا (runtime) تغییر خواهند کرد.

+1 و +2 و … عدد های انمیشینی هستند که استفاده میشوند به عنوان منبع برای شیئ های گرافیکی که در زمان اجرا نمایش داده میشوند. توجه کنید اعداد انیمیشنی در زمان اجرا نشان داده نمیشوند.

همچنین ƒ(x) اسکریپتی است که با صفحه اجرا میشوند.

صفحات گرافیکی خود را هر چند دقیقه ذخیره کنید تا زحمت هایتان از دست نرود.

روی دکمه Save  در منو بار بزنید. سپس نام صفحه خود را وارد کنید ما اینجا از MyPage استفاده کرده ایم. سپس روی Ok را بزنید.

7. آموزش تنظیمات Grid در Citect

در ابتدا ما Grid را تنظیم میکنیم که به مکان نما کمک میکند تا به حالت یکنواخت برسد. Grid حالت شبکه ای را ایجاد میکند که موقعیت یابی مکان های روی صفحه و مقیاس بندی را آسان تر میکند.

برای فعال سازی Grid در نوار ابزار روی View  کلیک کنید سپس گزینه Grid Setup را انتخاب کنید.

سپس اندازه شبکه را از 8*8 به 5*5 تغییر دهید. سپس گزینه Snap to Grid را انتخاب کنید و روی OK کلیک کنید.

حالا ما آماده ایم که شیئ های گرافیکی خود را ایجاد کنیم و مکان آن ها را تنظیم کنیم.

8. آموزش پیکربندی دکمه ها در صفحه گرافیکی

در این مرحله ما چند دکمه را قرار میدهیم تا با آن ها حالت پمپ را تنظیم کنیم.

برای قرار دادن دکمه ها، کلیک چپ کنید و نگه دارید و آن را بکشید تا جایی که میخواد و سپس رها کنید.

هنگامی که دکمه ماوس را رها میکنید، پنجره مشخصات دکمه باز میشود. دوبار کلیک کنید روی کلمه Button در باکس Text. این یک راه سریع است برای انتخاب یک کلمه. سپس تایپ کنید. ما نام این دکمه را Manual به معنای دستی میگذاریم.

در نهایت روی زبانه Input کلیک کنید تا عملکرد (Action)  دکمه را تعیین کنید.

سپس روی دکمه Insert کلیک کنید و Insert Tag را انتخاب کنید.

سپس روی Pump_1_M دوبار کلیک کنید.

Pump_1_M به عنوان فرمان در باکس قرار میگیرد.در سمت راست Pump_1_M کلیک کنید و مانند تصویر زیر تایپ کنید = 1

هنگامی که پروژه در حال اجرا است با فشردن دکمه Manual ، Tag (تگ) Pump_1_M برابر با 1 میشود. و با دوباره فشردن آن، تگ ما دوباره روی 1 تنظیم میشود. پس ما باید یک دکمه دیگر نیز ایجاد کنیم و مقدار تگ آن را برابر با 0 کنیم و نام آن را Auto به معنای خودکار قرار میدهیم.

ما میتوانیم به راحتی دکمه اول را کپی کرده و دکمه ی کپی شده را اصلاح کنیم. زیرا اینکار بسیار سریع تر از ساخت دوباره یک دکمه است.

برای این کار مراحل زیر را دنبال کنید :

1. ماوس را روی دکمه Manual ببرید.
2. دکمه Ctrl را نگه دارید.
3. کلید سمت چپ ماوس را نگه دارید.
4. ماوس را به موقعیتی که میخواهید کپی ایجاد شود ببرید.
5. کلید چپ ماوس را رها کنید.

لازم نیست در اینجا موقعیت دقیق را تنظیم کنید. این مشکل را بعدا با استفاده از ابزار تراز (alignment tool) برطرف خواهیم کرد.

بعد از نگه داشتن کلید چپ ماوس اگر ماوس را سریعا حرکت دهید، شما خطوط بیرونی شیئ را مشاهده میکنید.

اگر نصف ثانیه صبر کنید و سپس ماوس را حرکت دهید، شما میبینید که شیئ خودش حرکت میکند، این کار برای جابجایی شیئ به یک موقعیت جدید آسان تر است.

بعد از فشردن کلید Ctrl ، نشان + ظاهر میشود و برای تغییر حالت (Mode) استفاده میشود.

حالا روی دکمه جدید دوبار کلیک کنید. و به جای فرمان 1 ، 0 را وارد کنید. این کار باعث میشود پمپ به حالت اتوماتیک برود.

برای تغییر متن روی دکمه ، روی زبانه Appearance کلیک کنید.

در باکس Text متن Manual را پاک کرده و Auto را بنویسید و سپس روی OK کلیک کنید.

حالا ما دو دکمه داریم که برای کنترل حالت پمپ استفاده میشوند. سپس ما به یک کنترل نیاز داریم که پمپ را روشن و خخاموش کنیم. به جای استفاده از دو دکمه یعنی روشن و خاموش ، میتوانید از دو دکمه استفاده کنید.

حالا دوباره از دکمه های قبلی یک کپی میگیریم و متن روی آن را به همان روش قبل به On/Off تغییر میدهیم.

سپس به زبانه Input میرویم. در باکس Up Command به جای فرمان قبلی، فرمان Toggle(Pump_1_CMD). را قرار میدهیم.

همچنین میتوانید به دکمه Insert را بزنید و فرمان جدید را وارد کنید.

همچنین میتوانیم تنظیم کنیم که هنگامی که پمپ در حالت خودکار باشد دکمه روشن/خاموش عمل نکند. همچنین ما یک راهنما اضافه میکنیم تا اپراتور این موضوع را متوجه شود.  برای اضافه کردن راهنما در زبانه Access ، در باکس Tooltip پیام خود را قرار میدهید. به طور مثال “برای عمل کردن این دکمه پمپ باید روی حالت دستی باشد”

سپس در سمت راست همانطور که در تصویر زیر نشان داده شده است روی زبانه Disable کلیک کنید.

روی دکمه Insert کلیک کنید و Insert Tag را انتخاب کنید.

روی Pump_1_M دوبار کلیک کنید و =0 را اضافه کنید. سپس روی OK کلیک کنید.

هنگامی که مقدار Pump_1_M برابر با 0 باشد، این دکمه غیرفعال میشود. و ظاهر آن برجسته میشود تا نشان دهد که این دکمه غیرفعال است. و هنگامی که ماوس روی آن برود تغییر حالت نمیدهد و راهنمایی که تنظیم کردیم نمایش داده میشود.

9. آموزش قرار دادن نماد ها در صفحه گرافیکی

سپس ما به بعضی شاخص ها نیاز داریم که به ما بگویند پمپ روشن است یا خاموش و در حالت دستی است یا خودکار.

در  جعبه ابزار روی Symbol Set کلیک کنید.

سپس مکان نما را در کنار دکمه Manual ببرید و در مکانی که میخواهید نماد قرار بگیرد کلیک کنید. پنجره زیر باز میشود. در باکس ON Symbol عبارت Pump_1_M = 1 را تایپ کنید و روی OK کلیک کنید.

در زمان اجرا، هر گاه Pump_1_CMD روشن باشد ، لامپ قرمز روشن میشود.

10. آموزش تراز کردن اشیا در صفحه گرافیکی

مرتب بودن صفحات گرافیکی ما و ظاهر مطبوع و جذاب آن ، ارزش کار ما را چند برابر میکند و همچنین کار برای اپراتور ها دل نشین تر میشود. در صورت استفاده از ظاهر مناسب اپراتور ها به راحتی به عملکرد دلخواه خود میرسند و سرعت بالاتری پیدا میکنند.

شما باید دقت کنید همه چیز به صورت دقیق و یکنواخت و با فاصله متناسب و یکسان قرار گرفته باشد. میتوانید اشیا را به صورت دستی در صفحه بکشید و مکان مناسب را انتخاب کنید.

گاهی اوقات میخواهیم گروهی از اشیا را با سرعت زیاد نسبت به یکدیگر تراز کنیم. در این حالت ما از ابزار Align استفاده میکنیم. با فشردن کلید Ctrl تمام دکمه ها را انتخاب کنید.

هر سه دکمه، یک نشانگر در سمت چپ خود دارند. همچنین یک مستطیل بزرگ سه دکمه را احاطه کرده است و چهار گوشه را مشخص میکند. مانند تصویر زیر :

در نوار ابزار، Arrange و سپس Align را انتخاب کنید. یک پنجره جدید با نام Align ظاهر میشود. از شما میپرسد که چه نوع ترازی را برای اشیا انتخاب شده میپسندید. در قسمت Horizontal ، Left را انتخاب کنید و در قسمت Vertical ، Even  را انتخاب کنید.

همین مراحل را نیز برای چراغ ها (نماد ها) نیز تکرار کنید. یک دکمه و یک لامپ را انتخاب کنید و آن ها را عمودی در مرکز به طور مساوی تراز کنید. میتوانید به سلیقه خود هر طور که میخواهید این اشیا را تراز و جابجا کنید.

ممکن است متوجه شوید که چراغ های شما دقیقا در خط مرکزی دکمه ها قرار ندارند. این مشکل به خاطر این است که نقطه جابجایی آن ها در بالا سمت چپ آن ها قرار دارد. برای حل این مشکل میتوانید از ابزار Zoom و Nudge استفاده کنید.

برای اینکه مطمئن شوید تمام اشیا به صورت دقیق تراز شده اند، از ابزار Zoom استفاده کنید. برای این کار در منو ، View و سپس Show Zoom را انتخاب کنید.

ابزار زوم یک نمای بزرگ را از منطقه اطراف مکان نما نمایش میدهد. شما میتوانید بزرگنمایی را با استفاده از کلیک کردن در گوشه بالا سمت چپ و انتخاب گزینه Zoom Window تغییر دهید.

همچنین میتوانید اندازه بزرگنمایی را با قرار دادن نشان گر در گوشه آن مانند تصویر زیر تغییر دهید. در گوشه پنجره زوم، کلیک چپ کنید و ماوس را تکان دهید تا اندازه آن تغییر کند.

همچنین با قرار دادن مکان نما در بالا پنجره در قسمت عنوان، و نگه داشتن کلید  چپ ماوس، میتوانید جایگاه پنجره زوم را تغییر دهید.

به تصویر زیر نگاه کنید. تمامی چراغ ها در موقعیت متناسب و صحیحی نسبت به یکدیگر قرار دارند. ما تمام چراغ ها را با هم انتخاب میکنیم . میتوانیم آن ها را به صورت یکجا به مکانی دیگر منتقل کنیم.

مکان نما را در بالا و سمت چپ دکمه بالایی قرار دهید کلیک چپ کنید و ماوس را حرکت بدهید. سپس کلیک ماوس را رها کنید تا هر سه دکمه به مکان جدید منتقل شوند.

اگر شما ابزار Grid را فعال کرده اید، کلید F8 را فشار دهید تا قابلیت Snap to Grid غیرفعال شود. در غیر اینصورت دکمه ها در حین حرکت به نزدیک ترین موقعیت شبکه منتقل میشوند.

شما اکنون میتوانید با قرار دادن مکان نما روی اشیا، آن ها را به هر کجا که بخواهید به صورت دقیق منتقل کنید. مطمئن شوید که علامت دست نشان داده شده است سپس کلید چپ ماوس را نگه دارید یا Enter را بزنید. سپس از دکمه های جهت در کیبورد استفاده کنید تا بتوانید اشیا گرافیکی را پیکسل به پیکسل حرکت دهید. همچنین از ابزار Zoom استفاده کنید تا ببینید اشیا دقیقا در کجا قرار میگیرند. سپس کلید Enter را دوباره بزنید (یا کلید چپ ماوس را رها کنید) تا مکان جدید اشیا گرافیکی ثبت شود.

سپس صفحه را ذخیره کنید.

11. آموزش قالب بندی اشیا با مستطیل در صفحه گرافیکی

سپس ما یک پس زمینه خاکستری برای برجسته کردن کنترل پنل خود میسازیم.

کلید F8 را فشار دهید تا Snap to Grid فعال شود. در جعبه ابزار روی شکل مربع Rectangle کلیک کنید.

آن را بکشید تا یک چهارگوش در اطراف دکمه ها چراغ ها ساخته شود.

وقتی که یک چهارگوش در اطراف اشیا ایجاد کنید، یک پنجره با نام Rectangle Properties باز میشود. در این پنجره شما میتوایند تغییرا دلخواه خود را ایجاد کنید.

ما حالت Style را روی Solid قرار میدهیم. همچنین زاویه گوشه ها Corner Radius را روی 4 قرار میدهیم. و رنگ خط یعنی Line Color را روی خاکستری قرار میدهیم. همچنین در قسمت Fill رنگ خاکستری را انتخاب میکنیم.

سپس روی زبانه 3D Effects در سمت راست کلیک کنید.

از میان جلوه های سه بعدی موجود، گزینه Lowered را انتخاب کنید. سپس روی OK کلیک کنید.

خواهید دید که چهارگوش ما حالا تمام دکمه ها و چراغ ها را پوشانده است. ما باید مستطیل را به قسمت پشت اشیا گرافیکی بفرستیم تا اشیایی که ساختیم دیده شوند.

برای اینکار روی مستطیل کلیک کنید سپس روی دکمه Send-to-Back کلیک کنید.

یا از نوار منو ، گزینه Arrange و سپس Send-to-Back را انتخاب کنید. حالا باید صفحه گرافیکی شما مانند تصویر زیر باشد.

صفحه را ذخیره کنید.

12. تست صفحه گرافیکی در Citect SCADA

حالا نوبت به تست صفحه گرافیکی میرسد. ما باید چک کنیم که آیا تمام اشیا ما به درستی کار میکنند یا خیر. آیا ظاهر صفحه ما مناسب است و به اپراتور حس خوب و راحتی را میدهد ؟

در ابتدا ما باید پروژه را کامپایل کنیم تا مطمئن شویم پیکربندی ما اروری ندارد و سپس کامپیوتر قدرتمند CitectSCADA را اجرا خواهیم کرد تا ببینیم صفحه ما در کل چگونه رفتار میکند.

13. آموزش تنظیم Computer Wizard

ابتدا به حالت ویرایشگر پروژه Citect بروید. این کار با استفاده از فشردن دکمه های Alt+Tab انجام میشود. در منوی File گزینه Compile را انتخاب کنید. یا میتوانید از دکمه کامپایل در نوار منو استفاده کنید.

حالا شما باید یک پنجره مانند پنجره ی زیر را مشاهده کنید. این پنجره میزان پیشرفت کامپایل را نشان میدهد. به دنبال آن پنجره Compilation Success باز میشود که نشانگر موفقیت در کامپایل پروژه است.

در صورتی که کامپایل با خطا مواجه شد، روی ارور کلیک کنید تا شما را به طور مستقیم به محل پیکربندی نادرست ببرد تا آن را تصحیح کنید.

اکنون نقش رایانه خود را در شبکه CitectSCADA تنظیم میکنیم. با فشردن کلید های Alt+Tab به Citect Explorer بروید. در لیست پروژه ها مطمئن شوید که پروژه Tutorial انتخاب شده است. سپس در منو بار دکمه کامپیوتر را انتخاب کنید.

گزینه Express Setup را انتخاب کرده و روی Next کلیک کنید.

منوی کشویی را باز کرده و گزینه Tutorial را انتخاب کنید سپس روی Next کلیک کنید.

در پنجره بعد، گزینه Server and Display Client را تیک بزنید. سپس روی Next کلیک کنید. (اطمینان حاصل کنید که Multi-Process تیک نخورده باشد)

در صفحه بعد حالت را روی No Networking قرار بدهید. سپس روی Next کلیک کنید. این کار باعث میشود Citect SCADA روی یک سیستم اجرا شود و به شبکه متصل نشود.

در هفت صفحه بعد نیز فقط روی Next و در انتهای روی Finish کلیک کنید.

14. آموزش اجرای صفحات گرافیکی

روی دکمه Run  کلیک کنید. پنجره Runtime Manager باز میشود و فرآیند شروع و وضعیت را نمایش میدهد.

اگر نرم افزار را نخریده باشید پیام زیر ظاهر میشود.

روی OK کلیک کنید تا پروژه شما در حالت دمو اجرا شود.

صفحه شروع راه اندازی (Startup) در حالت پیشفرض شامل تعدادی منو است که میتوانند پیکربندی شوند. برای پیکربندی مسیر ها ، روی Pages کلیک کنید.

سپس روی Update Page List کلیک کنید. اینکار باعث میشود Citect SCADA منو های خود را بروز کند و هر صفحه ثبت نشده را در آن درج کند.

سپس دوباره روی Pages کلیک کنید، شما خواهید دید صفحه شما در این منو قرار گرفته است. حال روی آن کلیک کنید.

حالا صفحه شما نمایش داده میشود. برد روی دکمه Manual و سپس روی دکمه Auto کلیک کنید و بررسی کنید که چراغ ها درست عمل میکنند. همچنین دکمه روشن و خاموش را تست کنید. ما دکمه روشن و خاموش را طوری تنظیم کردیم که هنگامی که پمپ در حالت خودکار باشد دکمه روشن و خاموش کار نکند. این موضوع را نیز تست کنید.

15. آموزش های پیشرفته یک صفحه گرافیکی

به طراحی صفحه گرافیکی بر میگردیم. در این قسمت به صورت پیشرفته تر صفحه خود را میسازیم.

16. آموزش استفاده از شاخص های آنالوگ و کنترل ها

برای بازگشت از حالت اجرا به طراحی گرافیک، کلید Alt+Space را با هم فشرده و روی Graphic Builder  کلیک کنید.

مستطیل خاکستری که قبلا ساخته اید را انتخاب کنید و با فشردن کلید Ctrl و کلیک چپ و حرکت دادن آن، یک کپی از آن ایجاد کنید (همچنین میتوانید از کلید ها و میانبر های کپی و پیست ویندوز استفاده کنید). نسخه کپی شده را در سمت چپ مستطیل قبلی قرار دهید و با کلیک کردن در مربع های اطراف آن، سایز آن را تغییر دهید.

همچنین از ابزار های Zoom , Nudge , Align  و Grid استفاده کنید تا موقعیت مستطیل جدید را با توجه به مستطیل قبلی تراز کنید.

روی مستطیل جدید دو بار کلیک کنید تا پنجره مشخصات آن باز شود.

زبانه Appearances را در بالای صفحه انتخاب کنید و در سمت راست صفحه زبانه General را انتخاب کنید.

رنگ قسمت Filled Color را به سبز تغییر دهید. تیک گزینه Gradient Fill را بزنید و در قسمت Color رنگ قرمز را انتخاب کنید.

در قسمت Direction نیز حالت را روی Vertical یا عمودی قرار دهید.

پس از انجام مراحل بالا، روی زبانه Fill در بالای صفحه کلیک کنید و در سمت راست Level را انتخاب کنید.

از دکمه Insert برای اضافه کردن برچسب Pump_1_Speed استفاده کنید. رنگ پس زمینه () را تغییر دهید و روی OK کلیک کنید.

مستطیل ما رنگ میشود و هنگامی که سرعت پمپ تغییر کند، رنگ مستطیل نیز تغییر میکند.

سپس ما یک اسلایدر میسازیم که به اپراتور کمک میکند بتواند سرعت پمپ را تغییر دهد.

شما باید بدانید که اسلایدر شما چقدر بر حسب پیکسل نیاز دارد تا حرکت کند. برای فهمیدن این موضوع، شما باید به پایین صفحه طراحی گرافیکی یعنی به نوار وضعیت نگاه کنید.

مستطیل را انتخاب کنید در پایین صفحه ، طول و عرض شیئ انتخاب شده را مشاهده خواهید کرد.

توجه : اگر در پایین صفحه نوار وضعیت (Status Bar) قابل مشاهده نبود ، در منوی View روی Show Status Bar کلیک کنید.

سپس در جعبه ابزار گزینه Static Symbol را انتخاب کنید.

وقتی که پنجره Symbol Selection باز شد، از اسکرول بار استفاده کنید تا  را پیدا کنید و سپس روی Thumbs در لیست Library کلیک کنید تا این Library یا همان کتابخانه انتخاب شود.

از اسکرول بار استفاده کنید تا pointer2_e_r را پیدا کنید، سپس روی pointer2_e_r دوبار کلیک کن تا آن را در صفحه قرار دهید.

Pointer را در پایین سمت چپ مستطیل قرار دهید (از ابزار Nudge و Align استفاده کنید.)

روی نماد pointer دوبار کلیک کنید تا پنجره Symbol Properties باز شود.

در بالای صفحه روی زبانه Slider کلیک کنید.

از دکمه Insert  استفاده کنید و برچسب Pump_1_Speed را اضافه کنید.

اطمینان حاصل کنید که تیک گزینه Continuous update of tag فعال باشد.

در باکس At Maximum ، طول مستطیل خود را بر حسب پیکسل وارد کنید و روی OK کلیک کنید.

حالا صفحه خود را ذخیره کنید.

همچنین میتوانید پروژه را دوباره اجرا کنید تا تغییرات جدید را چک کنید تا بفهمید کار به درستی انجام شده است یا خیر.

اگر Citect SCADA هنوز در حال اجرای تست قبلی شما است، شما نیاز دارید تا نماد Run و صفحه ها را تغییر دهید قبل از اینکه بروز رسانی ها توسط سیستم اجرا به کار گرفته شوند.

17. آموزش استفاده از متن ها

حالا ما بعضی از متن ها را در بالای دکمه قرار میدهیم. در جعبه ابزار روی نماد A کلیک کنید.

عبارت Pump 1 را تایپ کنید.

توجه: اگر شما حروفی که تایپ میکنید را نمی بینید اغلب به خاطر این است که رنگ متن تایپ شده توسط شما با رنگ پس زمینه یکی است.

مکان نما را در بالای دکمه ها قرار بدهید و برای قرار دادن متن کلیک کنید. اندازه متن را روی 22 قرار دهید و Foreground را روی قرمز قرار دهید.

18. آموزش ایجاد رنگ های مختلف

نرم افزار مانیتورینگ صنعتی Citect SCADA از رنگ های زیادی پشتیبانی میکند. این به شما اجازه میدهد به دامنه وسیعی از رنگ ها دست یابید تا بتوانید عکس های مختلف را وارد صفحه گرافیکی خود کنید.

همانطور که میدانید تغییر رنگ ها سریع و آسان است. پالت پیشفرض رنگ ها حدود حدود 128 رنگ محبوب را در بر میگیرد. هر چند استفاده از این پالت دامنه استفاده از رنگ ها را در پروژه شما محدود میکند.

روی متن Pump 1 دوبار کلیک کنید تا پنجره Text Properties باز شود. روی رنگForeground  کلیک کنید.

روی Edit کلیک کنید.

پنجره ای که باز میشود به شما کمک میکند به دامنه بسیار وسیعی از رنگ ها دست یابید. در این قسمت به حدود 32 میلیون رنگ دسترسی دارید (در صورتی که کامپیوتر شما از 32 بیت رنگ پشتیبانی کند). در این جا ما اسلایدر سایه رنگ را در سمت راست صفحه به پایین حرکت میدهیم تا به رنگ قرمز تاریک تری دست پیدا کنیم.

هنگامی که به رنگ دلخواه خود رسیدید ، از زبانه 3D Effects در سمت راست پنجره Text Propertis یک سایه سیاه به متن خود اضافه کنید.

صفحه را ذخیره کنید.

19. آموزش پیکربندی اعداد

در جعبه ابزار روی نماد ## کلیک کنید. ابزار اعدا در واقع همان ابزار متن است. شما با استفاده از این ابزار میتوانید مقادیر عددی متغیر را نمایش دهید. به طور مثال در این صفحه گرافیکی ما مقدار RPM یا همان دور بر دقیقه را در صفحه نمایش میدهیم.

زیر مستطیل گرادینتی خود کلیک کنید تا اعداد را قرار دهید.

در پنجره باز شده روی دکمه Insert  کلیک کنید و برچسب Pump_1_Speed را وارد کنید.

روی زبانه General در سمت راست صفحه کلیک کنید و فونت را روی سیاه و اندازه 12 تنظیم کنید.

20. آموزش پیکربندی چهار گوش های سه بعدی

ما با استفاده از اشکال سه بعدی ، ظاهر صفحه گرافیکی خود را بهبود میبخشیم.

یک چهارگوش بزرگ رسم کنید که تمام اشیایی که تا حالا ایجاد کرده ایم را بپوشاند.

رنگ خط را روی خاکستری روشن قرار دهید. تیک گزینه Filled را بزنید و Filled color را نیز روی خاکستری روشن قرار دهید.

زاویه گوشه ها را روی 8 قرار دهید و Gradient Fill را روی خاکستری معمولی قرار دهید.

سپس روی زبانه 3D Effects کلیک کنید و گزینه Lowered را انتخاب کنید و سپس روی OK کلیک کنید.

مشاهده میکنید که چهارگوش رسم شده توسط شما روی تمامی اشیا گرافیکی را پوشانده است. شما بایستی چهارگوش سه بعدی خود را به عقب بفرستید. این کار برای اینکار روی مستطیل کلیک کنید سپس روی دکمه Send-to-Back  کلیک کنید. یا از نوار منو ، گزینه Arrange و سپس Send-to-Back را انتخاب کنید.

21. آموزش پیکربندی پمپ و لوله کشی

حالا ما پمپ و لوله های آن را اضافه میکنیم.

در جعبه ابزار روی نماد Symbol Set کلیک کنید.

در پایین چهارگوش جدیدی که در بخش قبل ساختید کلیک کنید. پنجره Symbol Set Propertis باز میشود. روی دکمه Set در کنار باکس Off Symbol کلیک کنید تا نماد خاموش را از یک چراغ مشکی به یک پمپ قرمز تغییر بدهید.

در قسمت Library از اسکرول بار استفاده کنید و سپس روی pump_base_medium کلیک کنید. در پنجره Symbol روی Left_red دوبار کلیک کنید.

سپس روی دکمه Set در کنار باکس On Symbol کلیک کنید تا نماد لامپ قرمز را به یک پمپ سبز تغییر دهید. از همان روش قبلی استفاده کنید فقط گزینه left_green را در مرحله آخر انتخاب کنید.

سپس از دکمه  Insert  استفاده کنید و برچسب Pump_1_CMD را وارد کنید سپس روی OK کلیک کنید.

پیکربندی انیمیششن پمپ تمام شد. حالا باید یک لوله ورودی و خروجی به پمپ اضافه کنیم تا کار خود را تمام کرده باشیم.

از جعبه ابزار، ابزار Pipe را انتخاب کنید.

لوله ها به صورت سه بعدی رندر شده اند و به راحتی خمی ها و اتصالات در آن ها مشخص است. لوله ها میتوانند به صورت رنگی باشند (مانند هر شیئ دیگر) و به صورت سه بعدی با رنگ دلخواه شما ارائه میشوند.

پس از رسم لوله ها با این ابزار تصویر زیر را مشاهده خواهیم کرد :

برای رسم لوله سمت چپ مراحل زیر را انجام دهید :

1. کلید کنترل را نگه دارید. (برای رسم لوله به صورت افقی و عمودی)
2. مکان نما را در بالای پمپ قرار دهید و دکمه چپ ماوس را نگه دارید و به اطراف بکشید. هنگامی که لوله شما به طول مناسب رسید کلید ماوس را رها کنید.
3. ماوس را به صورت مورب حرکت دهید (برای اینکه بتوانید لوله ها را به صورت مورب رسم کنید). سپس دوباره کلیک کنید تا بتوانید لوله را کج کنید.
4. هر چقدر که علاقه دارید میتوانید از این لوله ها بکشید و با دو بار کلیک کردن عملیات رسم را تمام کنید.

کلید کنترل را رها کنید. یک لوله را انتخاب کنید. رنگ highlight لوله را خاکستری روشن انتخاب کنید و سپس روی OK کلیک کنید و property dialog را ببندید.

این مراحل را تکرار کنید تا لوله سمت راست را هم رسم کنید. اگر یک بخش کوچک را در انتهای لوله ها اضافه آوردید، نگران نباشید کافیست روی پمپ یا مخزن (کمی جلو تر مخزن را اضافه میکنیم) دوبار کلیک کنید تا قسمت اضافه لوله به زیر پمپ برود.

با فشردن کلید کنترل و کلیک کردن روی هر لوله، دو لوله را انتخاب کنید سپس کلید کنترل را رها کنید.

روی دکمه گروه در نوار ابزار کلیک کنید یا گزینه Group را در منوی Arrange انتخاب کنید.

سپس روی دکمه Send-to-Back  کلیک کنید. یا از نوار منو ، گزینه Arrange و سپس Send-to-Back را انتخاب کنید.

روی هر دو لوله ای که رسم کردید دوبار کلیک کنید. شما متوجه میشوید که پنجره ای باز میشود که اطلاعات گروه انتخابی را نمایش میدهد.

پیکربندی هایی که در این قسمت انجام میدهید برای تمام اشیا موجود در گروه انتخابی شما اعمال میشود.

روی زبانه Fill کلیک کنید و برچسب Pump_1_CMD را به باکس ON color اضافه کنید.

اطمینان حاصل منید که رنگ قسمت Off color خاکستری روشن باشد و رنگ قسمت On color را روی سبز تنظیم کنید. سپس روی OK کلیک کنید.

پیکربندی های شما برای لوله ها انجام شده است. ما فقط نیاز داریم که یک مخزن را به صفحه خود اضافه کنیم.

روی نماد Static Symbol در جعبه ابزار کلیک کنید.

از اسکرول بار استفاده کنید تا  را پیدا کنید، سپس روی  دوبار کلیک کنید. کلیک کنید و تانک را در پایان لوله سمت راست بکشید.

صفحه خود را ذخیره کنید.

تنظیمات گرافیکی این آموزش تمام شد. شما میتوانید با اجرای این پروژه از صحت عملکرد مطمئن شوید و آن را تست کنید. سپس قسمت های بعدی آموزش را دنبال کنید یعنی مدیریت رنگ ، کنترل هشدار ، روند (Trend) و همچنین سفارشی سازی منوی مسیر (Navigation) و ابزار های مدیریت.

22. آموزش تنظیم رنگ های واقعی

نرم افزار Citect SCADA دو ابزار عالی برای تنظیم و تعدیل رنگ ها دارد. تغییر رنگ در تصاویر از سایه های قرمز تا سبز و زرد و حتی برای ترکیب تصاویر پیچیده بسیار ساده است.

ما در این قسمت یک تصویر ساده را به عنوان نمونه دستکاری میکنیم. ولی همین روش برای تصاویر پیچیده ای که میسازید یا وارد میکنید نیز پاسخگو است.

روی نماد اسلاید کلیک کنید تا انتخاب شود.

در منوی Edit گزینه Cut Link را انتخاب کنید. این گزینه ارتباط نماد ها با کتابخانه ها را قطع میکند و به اجازه میدهد بتوانیم به عنوان یک شیئ جداگانه آن را دستکاری کنیم.

اگر ما این ارتباط را قطع نکنیم، باید شیئ را در کتابخانه (نه در صفحه) اصلاح کنیم. که این اصلاح میتواند در سطح وسیعی از پروژه ضروری شود.

در منوی Tools ، گزینه Swap Colors را انتخاب کنید.

اطمینان حاصل کنید که گزینه Swap Range تیک داشته باشد.در قسمتFrom ، هر سایه ای از رنگ قرمز را انتخاب کنید و سپس در قسمت  To هر سایه ای از رنگ آبی را انتخاب کنید سپس روی Ok کلیک کنید. حالا رنگ دکمه اسلایدر شما باید از قرمز به یک شیئ شبیه به  و به رنگ آبی تغییر یافته باشد.

برای مشاهده انعطاف و دامنه وسیع تری از رنگ ها، شما میتوانید از ابزار Adjust Color استفاده کنید که در منوی Tools قرار دارد. این ابزار به شما امکان میدهد بتوانید دامنه وسیع تری از رنگ ها را برای تغییر رنگ ها به یکدیگر را پیدا کنید. تنظیم اشباع و تاریکی رنگ میتواند برای تبدیل رنگ ها بسیار مفید باشد.

پارامتر های موجود در تصویر زیر نتیجه ای مشابه با قسمت Swap Color برای تغییر رنگ دکمه اسلایدر ایجاد میکنند.

اگر میخواهید تست کنید که تا اینجای آموزش را خوب یاد گرفته اید یک اسلایدرنمودار به آن اضافه کنید تا سطح مخزن را نشان دهد. شما همچنین میتوانید یک اسلایدر را اضافه کنید.

23. آموزش دسترسی به هشدار ها روند نمایش صفحه ها

Citect SCADA با تعداد بسیاری از صفحات از پیش ساخته شده همراه است. اگر شما صفحات مورد نظر خود را مشخص نکنید، سیتکت اسکادا از صفحات پیشفرض خود استفاده میکند. این صفحه ها در زیر آورده شده اند. (روند = Trend)

• Alarm
• Summary Alarms
• Disabled Alarms
• Hardware Alarms
• Trends
• Double Trends
• Popup Trends
• Instant Trends
• Administration Tools

این صفحات عملکرد جامعی را ارائه میدهند و به طور مستقیم از منوی ناو بری (منوی مسیر – Navigation)  در بالای هر صفحه قابل دسترسی هستند. دکمه هشدار نیز در پایین هر صفحه در سمت چپ موجود است. هر چند شما برای اینکه این صفحات بهتر و کاربردی تر باشند ، بهتر است خودتان برخی هشدار ها و روند تگ ها را تعریف کنید.

24. آموزش پیکربندی هشدار ها

برای پیکربندی هشدار ها در نرم افزار Citect SCADA ، به حالت ویرایشگر پروژه بروید. روی نماد زیر کلیک کنید یا دکمه های Alt+Tab را فشار دهید.

در قسمت ویرایشگر پروژه، در منوی Alarms در بالای صفحه روی Digital Alarms کلیک کنید.

فرم هشدار دیجیتالی را مانند تصویر زیر به عنوان یک هشدار تنظیم کنید. یادتان باشد بهتر است از منو های کشویی را استفاده کنید تا متوجه شوید اطلاعات صحیح وارد شده اند. وقتی فرم تکمیل شد روی Add کلیک کنید.

یادتان باشد فشردن Enter پی در پی در این صفحه باعث میشود چند رکورد پشت سر هم و تکراری ثبت شود. پس دکمه Add را بزنید و سپس روی علامت ضربدر بالای صفحه کلیک کنید.

25. آموزش پیکربندی روند ها (Trends)

حالا ما نیاز داریم در نرم افزار Citect SCADA ، روند ها تنظیم کنیم تا اطلاعات مرتب بنظر برسند. به حالت ویرایشگر پروژه بروید. روی نماد زیر کلیک کنید یا دکمه های Alt+Tab را فشار دهید.

فرم اطلاعات روند ها را مانند تصویر زیر پر کنید. یادتان باشد همیشه از منو های کشویی را باز کنید و از صحت اطلاعات انتخابی مطمئن شوید.

در سیتکت اسکادا انواع بسیار مختلفی روند وجود دارد. در قسمت فرم روند ها دکمه F2 را فشار دهید تا برخی از قابلیت ها را مشاهده کنید. سپس دوباره کلید F2 را فشار دهید تا به منوی اولیه برگردید.

یادتان باشد فشردن Enter پی در پی در این صفحه باعث میشود چند رکورد پشت سر هم و تکراری ثبت شود. پس دکمه Add را بزنید و سپس روی علامت ضربدر بالای صفحه کلیک کنید.

26. آموزش پیکربندی امنیتی

در آخر برای دسترسی به تمام قابلیت ها ما باید یک ورود ایمن و معتبر را برای پروژه خود پیکربندی کنیم. به حالت ویرایشگر پروژه بروید. روی نماد زیر کلیک کنید یا دکمه های Alt+Tab را فشار دهید.

در ویرایشگر پروژه، در منوی System روی Users کلیک کنید.

فرم را مانند تصویر زیر پر کنید.

همانطور که در تصویر بالا میبینید ، باکس Password به صورت ****** نمایش داده میشود. شما آن را با * پر نکنید. بلکه رمز مورد نظر خود را وارد کنید و نرم افزار جهت امنیت متن تایپ شده توسط شما را به شکل * نمایش میدهد.

این کار باعث میشود پروژه حداکثر امنیت را داشته باشد.

27. آموزش استفاده از Find و Replace

در پایان، ما میخوایم تگ Pump_1_CMD را به Pump_1_RUN تغییر دهیم. سریع تر از جستجو کردن برای هر مکان که این برچسب در آن استفاده شده و تغییر دادن آن، ما میتوانیم از ابزار Find and Replace استفاده کنیم.

روی نماد زیر کلیک کنید یا دکمه های Alt+Tab را فشار دهید.

در منوی ویرایشگر پروژه ، در منوی Edit روی Replace کلیک کنید.(یا دکمه Ctrl+R را فشار دهید.)

در باکس Find عبارت Pump_1_CMD را تایپ کنید و در باکس Replace with عبارت  Pump_1_RUN را تایپ کنید. اطمینان حاصل کنید که پروژه فعلی شمما انتخاب شده باشد. و تمامی گزینه های سمت راست تیک خورده باشند.

روی دکمه Find کلیک کنید.

این ابزار لیست تمام مکان هایی که برچسب Pump_1_CMD وجود داشته باشد را پیدا میکند. روی دکمه Replace All کلیک کنید. اینکار باعث میشود تمامی تگ ها در یک مرحله تغییر کنند. در صورت پرسش تغییر را تایید کنید و به صفحه ساز گرافیکی  بروید.

تبریک میگویم، شما تا کنون ایجاد و پیکربندی یک پروژه آفلاین را به صورت کامل یاد گرفته اید. قسمت های بعدی آموزش مربوط به استفاده از قابلیت های آنلاین میباشد.

28. اجرای پروژه Runtime در اتوماسیون صنعتی

حالا وقت آن است که پروژه را اجرا کنیم و تست کنیم که آموزش اتوماسیون صنعتی را به طور کامل یاد گرفته ایم یا خیر.

روی نماد اجرا کلیک کنید.

از منوی مسیر استفاده کنید تا به صفحه گرافیکی خود که نام آن را در ابتدا MyPage انتخاب کردیم دست یابید.

روی دکمه Auto کلیک کنید سپس روی Manual و سپس روی دکمه On/Off کلیک کنید.

شما خواهید دید که هر دو لوله شما با توجه به پیکربندی شما تغییر رنگ میدهند. اگر یادتان باشد برای تغییر رنگ گروه ها از قابلیت تغییر گروهی نرم افزار  Citect SCADA استفاده کردیم. در اینجا میتوانید تست کنید آیا این قابلیت و شما به خوبی عملکرده اید یا خیر.

همچنین شما میتوانید هنگامی که پمپ را در حالت دستی هشداری را که ساختید را در نوار هشدار که در پایین صفحه قرار دارد ببینید.

نماد هشدار در پایین صفحه سمت چپ روشن و خاموش میشود این یعنی شما یک هشدار ناشناخته دارید. روی نماد هشدار کلیک کنید تا صفحه هشدار را ببینید.

اگر شما میخواهید دلیل این هشدار را متوجه شوید ، در بالای صفحه در منوی Alarm یا با کلیک راست کردن روی هشدار ، شما اعلانی دریافت خواهید کرد که شما به این ویژگی دسترسی ندارید.

به طور پیشفرض برای دسترسی به این قسمت نیاز به سطح امتیاز یک دارید. در بالای صفحه روی دکمه Logon کلیک کنید یا منوی را باز کنید و روی Logon کلیک کنید.

مانند تصویر نام کاربری و رمزی که انتخاب کردید را وارد کنید سپس روی دکمه OK کلیک کنید.

سپس وارد میشوید، شما سپس میتوانید روی دکمه هشدار کلیک کنید تا دلیل هشدار را بفهمید.

همچنین شما متوجه میشوید هنگامی که هشدار شناسائی شود رنگ آن تغییر میکند و هنگامی که پمپ را به حالت اتوماتیک برگردانید هشدار نیز ناپدید میشود. اگر شما پمپ را به حالت اتوماتیک برگرداندید اما هنوز هم یک هشدار وجود داشته باشد، هشدار روی صفحه باقی میماند تا زمانی که شما آن را شناسائی و برطرف کنید. این کار باعث میشود اپراتور متوجه تمام خطا ها بشود.

29. آموزش روند ها در Runtime

در منوی بالای صفحه روی گزینه Configure Trend Groups کلیک کنید.

برای گروه اول روند ها نامی را وارد کنید مثلا : Pump 1 . سپس از دکمه ساختن برای اضافه کردن روند اول یعنی Pump_1_Speed به گروه استفاده کنید.

وقتی که کارتان تمام شد روی دکمه Add کلیک کنید و سپس پنجره را کلیک روی دکمه ضربدر در بالای صفحه ببندید.

حالا در منوی Trends روی گزینه Single Trend کلیک کنید. از دکمه Trend Groups استفاده کنید برای انتخاب یک گروه از روند ها برای نمیاش. با دستکاری و تغییر سرعت پمپ با اسلاید در صفحه ، شما باید ببینید که مقدار  Trend شما در نمودار تغییر میکند.

در این قسمت ویژگی و قابلیت های بسیاری وجود دارد مثل :

• Trend cursor: کلیک کنید و ماورس را روی نمودار تغییر دهید که در مورد هر نقطه ای که انتخاب کردید توضیحاتی را ببینید.
• History mode: به شما کمک میکند به صورت سریع و آسان به تاریخچه اطلاعات دسترسی پیدا کنید.
• Zoom in/out: به شما کمک میکند به صورت سریع و آسان روی نمودار Trend زوم کنید. این کار با استفاده از انتخاب یک منطقه از نمودار و فشردن دکمه  انجام میشود.
• Scaling: این قابلیت به شما امکان میکدهد مقدار حداقل وحداکثر را انتخاب کنید.
• Export: این قابلیت به شما کمک میکند که نمودار را روی کلیپ بورد یا به صورت یک فایل ذخیره کنید.

در این قسمت وقت بگذارید تا بتوانید به طور کامل از این ویژگی ها استفاده کنید. این قابلیت ها به شما در تجزیه و تحلیل و تفسیر اطلاعات تولیدی شما کمک میکنند.

30. آموزش تحلیل در Runtime نرم افزار Citect SCADA

نرم افزار Citect SCADA دارای امکاناتی برای مشاهده روند و هشدار است. این فرآیند تحلیل یک شیئ ActiveX است که میتواند در صفحه شما تعبیه شود، همچنین میتوانید از نوع پیشفرض آن استفاده کنید.

روی دکمه تحلیل فر آیند کلیک کنید تا صفحه زیر نشان داده شوند. در ابتدا یک صفحه خالی است که آماده پیکربندی است.

روی دکمه Add Pens کلیک کنید.

روی دکمه Search کلیک کنید تا تمامی اطلاعات پیکربندی شده روند Pens را پیدا کنید. گزینه Pump_1_Speed را انتخاب کنید و روی Add کلیک کنید.

حالا میتوانید باکس Typeرا از حالت Trends روی حالت Alarms بگذارید. دوباره جستجو کنید و اینبار عبارت Pump_1_Manual را در لیست انختاب کنید. روی Add کلیک کنید و سپس میتوانید دکمه Ok را بزنید.

یک صفحه جدید نمایش داده میشود که برای هر دو Pump_1_Speed و Pump_1_Manual شبیه به هم است.

اگر خط های شبکه ای نمایش داده نمیشوند، روی محدوده نمودار کلیک کنید این کار صفحه را تازه سازی میکند.

از دکمه های کنترل معرفی شده در زیر استفاده کنید همچنین توضیحات آن را بخوانید یا کلیک کنید و بکشید روی نمودار تا حرکت کند.

1. نمایش/حذف نشانگر Pen. هنگامی که نمایش داده شد، کلیک کنید و حرکت دهید تا نشانگر روی نمودار موقعیت جدیدی پیدا کند.
2. نمایش/حذف نشانگر لیبل Pen. هنگامی که نمایش داده شد، کلیک کنید و حرکت دهید تا لیبل ها موقعیت جدیدی روی نمودار پیدا کنند.
3. تغییر حالت شیئ Pane در پایین صفحه که لیست Pane ها را نمایش میدهد. این دکمه فضای بیشتری برای نمودار ایجاد میکند.
4. تغییر حالت اسکرول خودکار
5. بیشتر کردن زوم (50%)
6. کم کردن زوم
7. زوم کردن با استفاده از کلیک و کشیدن یک مربع

حالا ما ظاهر فرآیند تحلیل را تنظیم میکنیم. روی دکمه Properties بزنید.

در لیست سمت چپ، گزینه Pane 1 را باز کنید و رنگ پس زمینه را تنظیم کنید. شما میتوانید از پالت رنگ های موجود استفاده کنید یا با تغییر مقادیر سبز ، قرمز و آبی رنگی را بسازید.

در اینجا مقادیر 250 ، 250 ، 190 را وارد کنید سپس روی دکمه Add Custom Colours کلی کنید. حالا رنگ جدید که ساختید را انتخاب کنید و سپس روی دکمه OK کلیک کنید. روی دکمه Apply کلیک کنید تا تاثیر این کار را روی فرایند تحلیل ببینید.

حالا در لیست سمت چپ ، گزینه Pump 1 Speed in RPM را انتخاب کنید.

خط رنگ را به قرمز روشن و عرض را به 2 ببرید. روی OK کلیک کنید تا تاثیر این کار را روی فرآیند تحلیل مشاهده کنید و سپس پنجره Propertis را ببندید.

فرآیند تحلیل شما حالا کامل بنظر میرسد. اما قبل از این که شما این صفحه را ترک کنید، روی دکمه Save کلیک کنید. این کار باعث میشود پیکربندی های شما در این صفحه ذخیره شود و بعدا کار شما آسان تر باشد.

در پنجره Save ، نامی را به دلخواه پر کنید. این کار باعث میشود به این نمایی که ساختید تنها با چند کلیک در قسمت Load View برگردید.

31. ابزار های مدیریتی Administrative در Citect

نرم افزار اتوماسیون و مانیتورینگ صنعتی Citect SCADA بسیاری از ابزار های مدیریتی و اشکال زدایی (Debugging) را در بر میگرد که در منوی پیشفرض قرار دارند.

در منوی Tools گزینه Admin Tools را انتخاب کنید. اگر وارد نشده اید،  گزینه ها قابل دسترسی نخواهند بود.

همانطور که قبلا گفتیم وارد شوید.

هنگامی که وارد شدید به سطح لازم برای دسترسی به تنظیمات Admin Tools خواهید رسید و رنگ آن آبی میشود.

مانند دسترسی به بقیه برنامه ها به مدیریت فایل ، این صفحه نیز دسترسی دارد به تنظیمات سیستم (The Computer Setup Wizard)، اجرا (Runtime) ، آمار ارتباطات و پیکربندی منوی آنلاین.

32. آموزش پیکربندی منو در Citect SCADA

در باکس Citect Configuration ، گزینه Configure Menu را انتخاب کنید.

منو ها را با کلیک روی علامت + باز کنید. هر دکمه منوی کشویی جداگانه در نوار پیمایش (Navigation) است. با راست کلیک کردن روی هر مورد، شما میتوانید موارد را اصلاح کنید.

در زیر گروه عمومی (Generic node) بر روی صفحات کلیک راست کنید. دکمه Delete را از میان گزینه های موجود انتخاب کنید. این کار باعث میشود کل منوی کشویی صفحات حذف شوند. حالا ما منوی صفحات خودمان را میسازیم.

کلیک راست کنید در هر جای در سمت چپ و سپس گزینه New Button را در بین گزینه های موجود انتخاب کنید.

روی این دکمه جدید کلیک راست کنید و از بین گزینه های موجود New Item را انتخاب کنید.

روی آیتم جدید ساخته شده کلیک راست کنید و گزینه Edit Item را از بین گزینه های موجود انتخاب کنید.

کلمه Mypage را در قسمت Action تایپ کنید و در منوی کشویی Checked گزینه True را انتخاب کنید.

اکشن ها باید به نام یک صفحه یا یک عملکرد Cicode ارجاع داده شوند. در صورت مشخص کردن یک عملکرد Cicode باید یک پیشوند علامت سوال (“?”) قبل آن قرار گیرد.

حالا منوی کشویی ما پیکربندی شده است تا هنگامی که در منوی پیمایش (Navigation) انتخاب شود در صفحه MyPage نمایش داده شود.

روی New Item دوبار کلیک کنید و نام آن را به My Page تغییر دهید.

روی New Button کلیک کنید و نام آن را به My Menu تغییر دهید.

روی ضربدر در بالای پنجره کلیک کنید تا پنجره پیکربندی منوی صفحات را ببندید.

این تغییرات زمانی اثر میگذارند که شما به صفحه های بعد بروید. یک صفحه جدید از منوی پیمایش انتخاب کنید. و اطمینان حاصل کنید که منوی شما همراه با صفحه جدید شما مانند تصویر زیر نمایش داده میشود.

33. آموزش اشکال زدایی برچسب

در اینجا نگاهی میاندازیم به ابزار بسیار مفید تست و اشکال زدایی برچسب ها. از منوی Tools گزینه Tag Debug را انتخاب کنید.

در پنجره باز شده، عبارت Pump_1_M را تایپ کنید. (همچنین میتوانید از دکمه Browse استفاده کنید و آن را انتخاب کنید). سپس روی Read کلیک کنید.

اگر پمپ در حالت دستی باشد، مقدار Tag Value باید 1 باشد. و اگر اتوماتیک باشد مقدار Tag Value باید 0 شود. با توجه به چراغ های قرار داده شده در صفحه، صحت مقادیر دریافتی در این پنجره را چک کنید.

با وارد کردن 0 یا 1 در باکس Tag Value مقدار را تغییر دهید. مقدار را وارد کنید سپس روی دکمه Write کلیک کنید.

مقدار جدید وارد شده در باکس را با دوباره زدن دکمه Read تست کنید. همچنین میتوانید برای چک کردن عملکرد دکمه Write به چراغ های موجود در صفحه نیز نگاه کنید.

احتیاط : ابزار Tag Debug یک ابزار قدرتمند است که میتواند به هر برچسبی در سیستم Citect SCADA دسترسی داشته باشد. همچنین میتوانید وضعیت و مقادیر آن ها را تغییر دهد. به همین دلیل در هنگام تغییر مقادیر با این ابزار دقت کنید مخصوصا هنگامی که در حال کنترل یک تجهیزات بزرگ هستید.

34. آموزش بکاپ گیری از پروژه در Citect SCADA

این مسئله بسیار مهم است که از پروژه های خود بک آپ تهیه کنید و آن را نگه دارید. خوشبختانه نرم افزار Citect SCADA راهی ساده برای بک آپ گیری از پروژه دارد.

اطمینان حاصل کنید که در حالت Citect Explorer هستید (با فشردن کلید های Alt+Tab میتوانید به این حالت بروید.) و پروژه Tutorial را انتخاب کرده اید. روی نماد بک آپ کلیک کنید.

از دکمه Browse استفاده کنید تا مکانی را میخواهید فایل های شما ذخیره شوند انتخاب کنید.. همچنین شما میتوانید موقعیت ذخیره و نام فایل بک آپ خود را در باکس Backup file نیز وارد کنید. اگر فولدر وارد شده توسط شما در هارد شما وجود نداشته باشد ، نرم افزار CitectSCADA خود به خود آن پوشه را میسازد.سپس روی OK کلیک کنید.

دوباره نیز روی OK کلیک کنید تا فایل بک آپ شما در موقعیت انتخابی ذخیره شود.

35. آموزش بازگردانی پروژه

در هر نرم افزاری ، این یک کار مهم است که بدانید میتوانید بک آپ فایل های خود را بازگردانی کنید یا خیر. این کار خیلی به ندرت در نرم افزار Citect SCADA مورد استفاده قرار میگیرد اما با توجه به مهم بودن آن ، خوب است که بدانیم چطور یک پروژه را با استفاده از فایل بک آپ آن بازگردانی کنیم.

روی نماد بازیابی (در کنار نماد بک آپ) کلیک کنید و یا در نوار منو روی Tools و سپس Restore کلیک کنید.

روی دکمه Browse کلیک کنید و سپس به مکان ذخیره فایل بک آپ رفته و آن را انتخاب کنید.

ما به یک پروژه جدید میرویم و آن را آزمایش میکنیم سپس آن را حذف میکنیم. زیرا این کار خیلی بهتر است تا روی پروژه موجود تست کنیم. زیرا احتمال انجام خطا بسیار کمتر خواهد شد. (به طور مثال اگر در ذخیره کردن و نگهداری بک آپ مشکلی ایجاد شود ما پروژه خود را از دست میدهیم.)

اطمینان حاصل کنید که  گزینه New Project تیک خورده است. در باکس Name یک نام دلخواه (مثلا Tutorial Test) برای پروژه خود انتخاب کنید. سپس روی OK کلیک کنید.

وقتی که عملیات بازگردانی کامل شد (در پنجره Restore Complete روی OK کلیک کنید)، روی پروژه Tutorial Test کلیک کنید تا به آن پروژه بروید. سپس (قبل از کلیک کردن روی Computer Setup Wizard) ویرایشگر پروژه را به حالت Compile تغییر دهید.

و مراحلی را که برای اجرای و تست پروژه در حالت Stand-alone قبلا یادگرفتیم را انجام دهید.

روی نماد Citect Runtime کلیک کنید تا پروژه شما اجرا شود و ثابت شود فرآیند بک آپ گیری و باز گردانی موفقیت آمیز بوده است.

برای پاک کردن پروژه Test_tutorial  ، در Explorer روی File و سپس Delete Project کلیک کنید.

36. عیب یابی پروژه در اتوماسیون صنعتی

اگر نتایج بدست آمده توسط شما با چیزی که در این آموزش دیدید تفاوت دارد :

1. به عقب برگردید و چک کنید که چه انجام داده اید. اکثر مشکلات بخاطر این است که شما چیزی را متفاوت با این آموزش انجام داده اید.
2. این آموزش برای وقتی است که نرم افزار Citect SCADA تازه نصب شده است و تنظیمات پیشفرض تغییر داده نشده اند. با دقت در نرم افزار و آموزش میتوانید اختلاف این آموزش با نرم افزار خود را مشاهده کنید.
3. اگر در Runtime مشکل دارید ، آن را ببندید و دوباره اجرا کنید.

پایان.